Overslaan en naar de inhoud gaan

Weldadig wandelen in Frederiksoord

foto
Nieuwe koloniewoning Wilhelminaoord
Nieuwe koloniewoning Wilhelminaoord

Een blik op de kaart is voldoende, we zullen niet over slingerpaadjes lopen bij Frederiks- en Wilhelminaoord. Machtige eiken en beuken verzachten de kaarsrechte dreven. Tussen de stammen van een paar eiken staat een ontroerend portret van Lotte, een meisje van een jaar of negen. Ze is een nazaat van de eerste kolonisten die uit de grote stad hier heen gehaald werden. Elders komen we nog meer krachtige portretten van nakomelingen tegen, gemaakt door fotograaf Wouter Jansen. Het verhaal van de Koloniën van Weldadigheid begint in 1818 als Johannes van den Bosch de Maatschappij van Weldadigheid opricht. Bijna een derde van de Nederlandse bevolking leefde in schrijnende armoede. Voor de energieke van den Bosch was armoede niet de wil van God, iets dat door liefdadigheid van kerken en besturen een beetje dragelijk gemaakt kon worden. Nee, hij was een man van de Verlichting: natuur en mens waren maakbaar. Armoede wilde hij bestrijden met landbouw. Hij stichtte zeven kololiën waar paupers de arme heidegronden konden ontginnen. Frederiksoord en Wilhelminaoord waren de eerste; later volgde het bekende Veenhuizen.. Wel wat wrang dat we de hele wandeling penetrante mest ruiken. Die was er toen nog nauwelijks. Een van de reden waarom veel kolonisten er geen bestaan konden opbouwen. En dan had je nog heel wat paupers die naar de fles bleven grijpen, de mens bleek minder maakbaar dan Johannes had gedacht.

We staan versteld over wat er nog allemaal bewaard is gebleven. Huis Westerbeek bijvoorbeeld, het landhuis van Johannes van den Bosch. Nog steeds houdt de Maatschappij van Weldadigheid er kantoor. We kunnen het bijna niet geloven, maar na 200 jaar bestaat ze nog steeds. We lopen langs het koloniekerkje, de bakkerij, de bosbouwschool, rustoorden en nog veel meer, allemaal uitvoerig beschreven in de gids. Wat een boerderijtje lijkt onder een fraaie rietkap , was ooit de plek waar kinderen van de kolonie les kregen, bijna een eeuw vóór de leerplicht er kwam. En dan zijn er langs de rechte lanen nog heel wat kolonieboerderijtjes, elk met een bakstenen voorhuis en een zwart geteerde houten stal. Wat lijken die toch op de nieuwbouwhuisjes die we overal tegen komen. De Maatschappij werkt nog steeds aan een betere wereld. Alle ‘Koloniewoningen van de Toekomst’ hebben een rij zonnepanelen in de tuin . “Ze zijn energie neutraal”, zegt een bewoonster trots. “en het mooie; mijn huis staat, op een plek waar ooit een oude kolonieboerderij heeft gestaan.”

Wandelwijzer

Een rondwandeling door Frederiks- en Wilhelminaoord uit “Weldadig.wandelen:  8 wandelingen door Koloniën van Weldadigheid” van Rob Wolfs & Wim Huijzer Uitgeverij Gegarandeerd Onregelmatig

Onze route track van een rondwandeling van 15 km vanaf Frederiksoord, bushalte Beukenlaan is te vinden op Wikiloc

regio