Wandelroute & achtergrondinformatie Friedrichstadt en Bormerkoog
Algemeen
De Hollandse stad Friedrichstadt ligt in het zeer open polderlandschap in Sleeswijk.
Wandelroutes
godsdienstvrijheid
Sleeswijk
In de 16de en 17de eeuw was er sprake van drukke handel tussen Holland en Sleeswijk. Op het schiereiland Eiderstedt werden vele Hollandse ossen vetgemest. Sleeswijks vlees en kaas voedden de Hollandse steden. Hollanders vestigden zich ook in Sleeswijk op zoek naar fortuin en vrijheid om hun geloof te belijden. Ze hebben verschillende kwelders en meren bedijkt en drooggelegd. Het oudst zijn de bedijkingen van kwelders op Eiderstedt door de Rollwagens.
Klein Holland in Polen
Gdansk ademt met zijn renaissancehuizen de sfeer van Hollandse steden. Ook de nabijgelegen Wisładelta is Hollands. Ooit legden Nederlandse Mennonieten dit gebied droog. Op zoek naar sporen van die Polderwerkers.
Verschenen in Parool 20-10-2004
Sporen van Hollands geld en geloof in Sleeswijk
In 1621 legden Nederlandse Remonstranten de eerste steen voor Friedrichstadt. Hertog Friedrich III lokte Hollands kapitaal en kennis met godsdienstvrijheid en de mogelijkheid om te investeren in drooglegging van meren, turfwinning en bedijking van kwelders. Hollandse ondernemers investeerden in enkele projecten die net zulke luchtbellen bleken als veel huidige internetfondsen. Een voorbeeld is Börmerkoog, een meer dat is drooggelegd door de Nederlander Christiaan Becker. Uniek want dergelijke drooggemalen meren komen buiten Nederland nauwelijks voor.
Wederdopers aan de Weichsel
Op zoek naar het Hollandse landschap in de uitgestrekte Poolse Weichseldelta vind ik eindelijk, na dagen lopen, op het kerkhof van Stogi Malborski graven met Hollandse namen. In het begin van de zestiende eeuw werden Mennonieten, de eerste hervormingsbeweging in de Nederlanden, verbeten vervolgd. Ze vluchtten onder meer naar de drassige Weichseldelta. Daar waren deze kundige bedijkers graag geziene gasten en konden onder Pools gezag bijna 250 jaar zichzelf blijven. Ze spraken Nederlands en drukten een Hollandse Bijbel. Duits gezag vaagde deze subcultuur geleidelijk weg.