Overslaan en naar de inhoud gaan

De geschiedenis van de bedijking en klassenstrijd in de Dollardpolders

foto

Foto Statenzijl: Copyright Paul Paris

Eindeloos land onder een enorme hemel. De leegte van de Dollardpolders wekt de indruk van een ongerept cultuurlandschap. Mensen heroverde hier immers polder na polder op de zee. Toch is in de 20ste eeuw deze landschapsgeschiedenis zeer rigoureus uitgegomd. De akkerbouw floreerde en eiste voldoende ontplooiingsmogelijkheden. Vanwege die herverkaveling ontbreekt dit gebied in alle cultuurlandschap hitlijsten. Wij vinden dat niet terecht. Het is hier echt rust en ruimte. Bovendien zijn er tastbare sporen van de bedijkingsgeschiedenis en de klassenstrijd tussen herenboeren en landarbeiders.

Bijna alle dijken zijn nog steeds terug te vinden en vertellen samen nog steeds de geschiedenis van het terugwinnend van land op de waterwolf. Ook de geschiedenis van de graanrepubliek is nog zeer aanwezig. Kolossale boerderijen met kronkeltuinen liggen naast piepkleine arbeidershuisjes stammen uit die tijd. De bloeitijd van de akkerbouw, de zogenoemde champagnejaren, lag tussen 1850 en 1880. Daarna overspoelde goedkoop graan uit Noord-Amerika Europa, wat resulteerde in mechanisatie en schaalvergroting. Veel landarbeiders verloren hierdoor hun werk en leidde tot grote sociale onrust en een sterke positie van de radicaal links. Toch lijkt de klassenstrijd hier geluwd en maakt plaats voor een strijd tussen akkerbouw en veeteelt. In de laatste sector is de laatste jaren meer geld te verdienen. Na de opkomst van de industriële veehouderij, rukt de laatste jaren ook de grootschalige melkveehouderij hier op. De koe blijft op stal en het gras wordt niet begraasd maar gemaaid.

Paragraaf

Verhalen

Op deze website drie verhalen:

De dijken van de Dollard zijn niet wegEindeloos land onder een enorme hemel. De leegte van de Dollardpolders wekt de indruk van een ongerept cultuurlandschap. Hier heroverden mensen ooit polder na polder op de zee. Toch zijn de sporen van dit verhaal moeilijk terug te vinden. Ze werden zeer rigoureus uitgegomd om de landbouw voldoende ontplooiingsmogelijkheden te bieden. Wat rest zijn restanten van de dijken van de opeenvolgende inpolderingen. Onze wandeltocht snijdt dwars door de ontginningsgeschiedenis van de massieve zeedijk landinwaarts. De oudste dijken zijn met moeite terug te vinden.

Het Oldambt uit Noorderbreedte 2002-5: Waar moet je heen in een land zonder woeste bergen en donkere wouden? Het Oldambt levert het antwoord. In die uithoek van Oost-Groningen vind je eindeloos land en brede horizonten. De weersvoorspelling voor dit wandelweekend klinkt onheilspellend: hagel, sneeuw, onweer en felle wind. Weer dat past bij een grimmig stukje Nederland.

Verdwenen dijken, geluwde klassenstrijd uit wandelmagazine Op Lemen Voeten 2013-2: Waar moet je heen in een land zonder woeste bergen en donkere wouden? Het Oldambt levert het antwoord. In die uithoek van Oost-Groningen vind je eindeloos land en brede horizonten. De weersvoorspelling klinkt onheilspellend: hagel, sneeuw, onweer en felle wind. Weer dat past bij een grimmig stukje Nederland waar de strijd tussen landarbeiders en herenboeren soms fel oplaaide.

foto
Image
Kroonpolder
Kroonpolder

Wandelwijzer

Wandelingen door de polders van de Dollard weergeven op een grotere kaart

Algemeen

De Dollardpolders liggen ten noorden van Winschoten.

Wandelroutes

Twee stevige dagwandelingen van 18 en 25 km. De eerste wandeling van Finsterwolde naar station Nieuwschans voert over asfalt en openbaar toegankelijke grasdijken. Deze kan op twee plekken ingekort worden tot 14 km. De routebeschrijving is onder aan de pagina te downloaden. Routetrakck op bovenstaande Google Mapskaaret of in Wikiloc

De tweede wandeling van Termuntzijl naar Midwolda is alleen voor echte avonturiers die zich van de begaande paden durven te wagen. Alleen mogelijk als het gewas van het veld is, dus van 1 november tot 1 maart. Het traject tussen Groenvoerdrogerij op Langeweg 5 Oostwold en de boerderij Nieuwlandseweg 4 loopt langs niet opengestelde akkerranden. Het beste begaanbaar als er vorst in de grond zit. Voor routetrack (uit winter 2022) zie Google Mapskaart hierboven.

Praktische informatie
Finsterwolde is per bus vanaf station Winschoten.  Nieuweschans heeft een eigen station (zie www.ov9292.nl ). Termunten en Midwolda zijn per bus te bereiken vanaf stations Delfzijl en Nieuw-Scheemada.
Horeca is buiten begin en eindpunten van de tochten slechts langs de eerste wandeling te vinden in Kostverloren (zie rustpunt.nl ).

Achtergrondinformatie

Website de verdwenen dorpen van de Dollard
N
oorderbreedte over het Ambonezenbosje

Wikipedia over de Blauwe Stad
Alles over Ganzedijk en Hongerige Wolf
Heel veel geschiedenis van Dollardpolders

Zelf wandelroutes maken met Wandelnet (zoom in op Groningen)

regio