Overslaan en naar de inhoud gaan

Het wilde wonen van Almere Oosterwold

foto
Kompas Oosterwold

Op fotokwartet 150-483 van nlinbeeld.org  barst nieuw leven uit de grond. Kakelvers groen en gloednieuwe bouwwerken. Een meidoornhaag schiet vol blad, fruitbomen zetten knop en voor ons jonge spinazie en uien; daar zou je zo je tanden in willen zetten. En wat een bont gezelschap van bouwsels: veel planken en kunststof in blauw, groen, geel en zwart. Zelfs plastic, glas en roestende golfplaat. Is dit een krakerskolonie of een vluchtelingenkamp?

Nee dit is de grootste vrijplaats voor welvarende woningbouwers met veel vrije tijd in Nederland. Aan de zuidoostkant van Almere schiet Oosterwold, de nieuwste woonwijk in het bestaan van deze jonge stad, uit de grond. In de eerste 45 jaar zijn er in Almere 85 000 woningen gebouwd op een lap grond dat nauwelijks groter is dan de 4 300 hectare die de wijk Oosterwold zal omvatten. Daar komt nog minder dan een vijfde van het aantal woningen te staan. Een enorme breuk met de strak geplande stedenbouwkundige traditie in Nederland.

Het begon allemaal met architect Carel Weeber, bekend om zijn hermetische wooncomplexen zoals de Zwarte Madonna. In 1997 viel hij van zijn geloof en pleitte hartstochtelijk voor het wilde wonen. Zijn ogen waren geopend op volkstuincomplexen en natuurlijk in Vlaanderen. “Biedt ruimte aan de creativiteit van mensen die hun eigen huis willen bouwen. Weg met het staatsdenken in de woningbouw”, was zijn slogan. In Almere vond dit weerklank bij de PvdA wethouder Duivesteijn. Sindsdien kent elke gemeente het fenomeen zelfbouwkavel, waar de welstandscommissie nauwelijks meer wat in de melk te brokkelen heeft. Niet aan te slepen die kavels.

Oosterwold gaat nog een paar stappen verder. Geen zelfbouwkavel maar zelfbouwstad. Hier levert de gemeente slechts een verwilderd stuk grond, stroom en internet. Al het andere moet de koper, al dan niet samen met zijn buren, zelf regelen. Er is geen toegangsweg of riolering en de vuilniswagen komt niet langs. Daar is nu door bewoners in voorzien. Maar op scholen, winkels en openbaar vervoer is het nog wachten. Zijn er dan helemaal geen regels? Toch wel. Je mag maar een kwart van de kavel bebouwen, je moet aan stadlandbouw en waterberging doen en, fijn voor de wandelaar, je mag langs elke kavelrand lopen. Doorwaadbare plaatsen noemen ze dit recht van overpad.

Ik sta op zo’n doorwaadbare plaats naast de groentetuin van de familie van Zoen. “We eten nu al voor het tweede jaar uit eigen tuin, mede dankzij diepvrieskast en een behoorlijke kas.” Op het dak van hun schuurwoning liggen zonnepanelen, voor het huis zoemt de ventilator van de warmtepomp en de aardpeer schiet omhoog in hun helofytenfilter. Zo’n filter is een onderdeel van hun afvalwaterzuiveringsysteem. De vloeibare fase uit hun septic tank komt in dit filter terecht waar snelgroeiende wilgen of riet voor de afbraak van organisch stof zorgen. Het water is dan zo schoon dat het gewoon in de sloot mag lopen. “De helft van de weg voor ons huis, ligt op onze grond.” Eindelijk zijn ze met hun buurtgenoten verenigd in de kavelwegvereniging tot overeenstemming gekomen. Nu ligt er asfalt in plaats van bouwpuin. En die doorwaadbare plaatsen? Elke eigenaar gaat er anders mee om. Soms zijn er goed gemaaide paden en zelfs bordjes, maar best vaak is er niets te zien of loop je dood op een hek, een sloot of een stapel hout. Sinds kort zijn er handhavers om te zorgen dat de vrijplaats ook een wandelparadijs wordt.

Meer informatie

De website Maak Oosterwolde 
Meer over de lessen van Oosterwold
De regels en ambities voor Oosterwold
De illusies van Oosterwold

Wandelaudiotour

Met de app IZI travel kunt je een wandel-audiotoer volgen vanaf bushalte Almere Hout, Nachtegaallaan (bereikbaar via station Almere). De toer van 7 km vertelt aan de hand van 19 kijkpunten het verhaal van het wilde wonen in Oosterwold, Almere. Voorlopig nog even zonder geluid vanwege corona. Klik op QR code om de toer te starten op een smartphone. Of gebruik deze link voor computers

 

foto
Image
onderwerp
regio