Flevoland: Duizend bloemen bloeien langs de Vogelweg

Onder een strakblauwe lucht stappen uit de bus in de zee van koolzaad langs de Vogelweg. De frisse lentelucht is doordrenkt van de koolzaadgeur. Al snel verschijnen rechts van ons lange stroken tulpen in verschillende kleuren. De meeste in bloei, sommige al gekopt, de rest nog in knop. In een felgele strook loopt een stel mensen in overall door het veld. Hun ogen zijn naar beneden gericht. Soms knielen ze en rommelen wat in het loof. Voordat ze weer overeind komen, spuiten ze met een soort blikken oliespuit op de grond. Diana, een jonge vrouw in felrood, vertelt wat ze aan het doen zijn. “Ziekzoeken?” “Ja zo noemen we onze speurtocht naar zieke tulpen”, lacht ze. “Ook de bollen hebben last van virussen. Nee geen COVID, maar de Augustaziekte, het zuur of het geniepige tulpenstengaaltje. En er zijn er veel meer.” Dat de bollen niet gezond zijn, kunnen de zoekers zien aan verkleuring van het blad of vervorming van de bloem. “Zo’n zieke tulpenbol wippen we er zonder pardon uit. Voordat je weet is het hele veld naar de knoppen. Dat doen we trouwens ook met een verdwaalde andere tulpensoort. We willen dat in een strook alle tulpen gelijk en kerngezond zijn.” Dit ziekzoeken gebeurt regelmatig van januari, als de bladeren uit de grond komen, tot ze gekopt worden rond 1 mei.

We lopen verder. De kleuren van de tulpen verschillen per strook, maar dat is ook wel de enige diversiteit in de vlakte die zich tot de horizon uitstrekt. De meeste grond ligt nog braak. Stofwervelwindjes trekken over de kale akker bespikkeld met witte schelpen. Af en toe staat er een zielige rode tulp helemaal alleen. Die is vorig jaar aan de aandacht van de rooimachine ontsnapt en doet gewoon wat hij elk jaar doet. In dit perceel zijn dit jaar geen tulpen gepoot. Dirk, in blauwe overall, is met een beregeningsmachine in de weer. “Hebben ze dorst?” vragen we. “Nee hoor. Bollen houden niet van nattigheid. Daar worden ze ziek van. Hier komen dit jaar aardappelen.” Bollen zijn heel gevoelig voor ziektes. Vroeger werd de bodem chemisch gereinigd, maar dat mag niet meer. Daarom wordt in deze zavelgrond maar eens in de zeven jaar bollen gepoot. In de andere jaren zijn dat verschillende akkerbouwgewassen of gras die de bodem zuiveren. Wie dus bollen wil zien bloeien moet elk jaar ergens anders zijn. “Dat noemen we de reizende bollenkraam“, verklapt Dirk. “Maar er staan in deze polder elk jaar genoeg tulpen, hoor. Een op die vier Nederlandse bollen komt uit de IJsselmeerpolders. Daarmee zijn we na de Hollandse kuststrook het belangrijkste bollengebied.”

We maken een lange slag door de polder, waar dit jaar geen strookje tulp te bekennen is. Pas vlak voor de snelweg liggen weer een paar felgekleurde stroken. In een strook zitten nauwelijks meer bloemen. De grauwgroene stelen en bladeren staan in een bed van witte bloemblaadjes. Ze zijn al ontkopt weten we van Diana. Heel treurig. Dat is het noodlot van deze vollegrond tulpen, die komen niet in een vaas op uw eettafel terecht. Hier gaat het alleen maar om de bollen. Die worden groter als ze snel hun bovengrondse pronkjuweel beroofd worden.

Best wel treurig die tulpenteelt. Je zou graag tussen ze gaan liggen en ze willen troosten. “Dat mag al helemaal niet”, had Dirk ons op het hart gedrukt. “Daar kunnen ze helemaal niet tegen. Blijf uit het bollenveld. Schrijf dat alsjeblief in jullie krantje!” Enigszins bedrukt zoeken we troost bij het andere schoons in Flevoland. We lopen dwars door de koolzaadzee in de berm van de snelweg, richting Vogelweg. Hier komt geen ziekzoeker of verdelgingsspuit. Wat een verademing. In de jaren zeventig is koolzaad massaal gezaaid in de drooggevallen polder om de bodem te verbeteren. Na gedane arbeid wordt de gele weelde alleen nog met rust gelaten in de wegbermen, die hier zo lekker breed zijn. Voordat we op de Vogelweg terugkeren, vleien we tegen het glooiend talud van een viaduct en dompelen we ons onder in de gele koolzaadweelde. Dit voelt goed in een tijd waar we afstand moeten houden van elkaar en van de bollen.